Boru bükme, metal (genellikle çelik, alüminyum, bakır) boruların belirli bir yarıçap ve açıyla, mukavemeti bozulmadan şekillendirilmesidir. Büküm sırasında borunun kırılmaması, ezilmemesi ve iç çapta deformasyon oluşmaması gerekir. Bu nedenle doğru bükme tekniği ve ekipman kullanımı büyük önem taşır.
Boru bükme işlemi genellikle üç ana sistemle yapılır:
Manuel Boru Bükme
NC (Sayısal Kontrollü) Boru Bükme
CNC (Bilgisayar Destekli Otomatik) Boru Bükme
Manuel boru bükme, boruların insan gücüyle, genellikle elle veya basit mekanik aletlerle şekillendirildiği bir boru işleme yöntemidir. Bu yöntemde herhangi bir otomasyon veya bilgisayar destekli makine kullanılmaz. Manuel bükme işlemi, daha küçük çaplı borular ve düşük adetli üretimler için tercih edilir.
Düşük Maliyet: Makine yatırımı gerektirmediği için başlangıç maliyeti düşüktür.
Basit Uygulama: Karmaşık olmayan boru bükme işleri için uygundur.
Esneklik: Küçük projelerde hızlı müdahale imkanı sunar.
Düşük Hassasiyet: İnsan müdahalesi ile yapılan işlemlerde ölçü ve açı tutarlılığı zor sağlanır.
Düşük Üretim Hacmi: Seri üretim için uygun değildir.
Zaman Alıcı: Bükme işlemi elle yapıldığı için daha uzun sürer.
NC (Numerical Control) yani Sayısal Kontrollü boru bükme, bilgisayar tarafından önceden programlanmış komutlarla çalışan, hassas ve tekrarlanabilir boru bükme işlemidir. Manuel bükmeye kıyasla çok daha yüksek doğruluk ve verimlilik sağlar. NC boru bükme makineleri, genellikle endüstriyel üretim süreçlerinde, otomotiv, mobilya, havacılık ve enerji sektörlerinde tercih edilir.
Yüksek Hassasiyet: Programlama sayesinde büküm açısı ve ölçüleri tam olarak kontrol edilir.
Tekrarlanabilirlik: Aynı parça veya seri parçalarda sürekli aynı kalitede sonuç alınır.
Üretim Hızı: Otomatik ve hızlı bükme sayesinde üretim süresi kısalır.
Karmaşık Tasarımlar: Çok eksenli bükme imkanıyla karmaşık geometrilere sahip borular kolaylıkla şekillendirilebilir.
Düşük İşçilik: Operatör müdahalesi minimum düzeydedir.
NC boru bükme makineleri, operatörün bilgisayara yüklediği CAD/CAM programları veya manuel girilen parametrelerle çalışır. Makine, servo motorlar ve hidrolik sistemler yardımıyla boruyu belirlenen açı ve ölçülere göre bükerek istenilen forma getirir.
Otomotiv sektöründe egzoz ve yakıt boruları üretimi
Mobilya üretiminde metal çerçeveler
Havacılık ve savunma sanayinde hassas boru şekillendirme
Enerji ve tesisat boruları
Spor ekipmanları ve medikal cihaz üretimi
CNC (Computer Numerical Control) Boru Bükme, bilgisayar kontrollü makineler aracılığıyla boruların otomatik ve hassas şekilde bükülmesi işlemidir. Bu sistemde, bilgisayar programları kullanılarak borunun bükülme açısı, bükme yarıçapı, bükme sayısı ve diğer parametreler önceden belirlenir. CNC boru bükme makineleri, üretimde yüksek doğruluk, tekrarlanabilirlik ve hız sağlar.
Yüksek Hassasiyet: Programlama ile çok küçük toleranslarla büküm yapılabilir.
Otomasyon: İnsan müdahalesi az olduğu için hata riski düşer.
Karmaşık Tasarımlar: 3 eksen, 5 eksen gibi gelişmiş makinelerle karmaşık ve çok yönlü bükümler yapılabilir.
Üretim Verimliliği: Seri üretimlerde hızlı ve tutarlı sonuçlar elde edilir.
Esneklik: Farklı çap ve kalınlıklardaki borular kolayca işlenebilir.
CNC boru bükme makineleri, CAD/CAM yazılımlarıyla tasarlanan programları makine kontrol ünitesine yükler. Bu programlar, borunun nasıl büküleceğini adım adım makineye bildirir. Servo motorlar ve hidrolik sistemler, boruyu belirlenen açıda ve pozisyonda bükerek istenen şekli oluşturur.
Otomotiv sektörü (egzoz sistemleri, şasi parçaları)
Havacılık ve uzay sanayii
Mobilya ve dekorasyon sektörleri
Endüstriyel makine ve ekipman imalatı
Enerji ve tesisat uygulamaları